W dzisiejszym wpisie kontynuujemy temat wad zgryzu. Ostatnio opisaliśmy dysfunkcje. Dziś kilka słów na temat tzw. parafunkcji i zbyt wczesnej utraty zębów.
Ludzki organizm ma tendencje do wykonywania niecelowych i nieświadomych czynności, będących całkowicie zbędnymi dla jego prawidłowego funkcjonowania, są to parafunkcje. Wielokrotne ich powtarzanie prowadzi do zmian w narządzie żucia. Ortodonci wyróżniają parafunkcje niezwarciowe i zwarciowe.
Jednym z przykładów ilustrujących pierwszą grupę jest chociażby obgryzanie paznokci. O parafunkcjach niezwarciowych mówimy bowiem wtedy, gdy w czasie czynności nie dochodzi do kontaktów zębów przeciwstawnych. Jeśli więc nagryzacie bezwiednie wargę lub poliki, bawicie się końcówką długopisu, czy też żujecie nałogowo gumę to jesteście potencjalnie narażeni na wadę zgryzu. W niektórych przypadkach nawyki odpowiednie dla danego wieku, stają się patologią w innym wieku. Tak jest ze ssaniem kciuka u małych dzieci – do 3 roku życia jest to zjawisko fizjologiczne. Między 3-5 rokiem życia ssanie jest już odbierane jako szkodliwe przyzwyczajenie, a po 6 roku życia jako patologia rozwoju.
W zależności od ssanego przedmiotu oraz sposobu układania go przez dziecko w jamie ustnej, może dojść do rozwinięcia lub pogłębienia tyłozgryzu, protruzji zębów siecznych, zwężenia szczęki lub zgryzu otwartego. Obgryzanie paznokci lub różnego rodzaju przedmiotów codziennego użytku, hamuje prawidłowy wzrost wyrostków zębodołowych, powodując zgryz otwarty, natomiast wciskanie różnego rodzaju przedmiotów pomiędzy zęby (ołówki, zapałki, igły, wykałaczki) może być przyczyną diastemy. Leczenie parafunkcji niezwarciowych polega na wyeliminowaniu szkodliwych przyzwyczajeń, poprzez edukację chorego, a także na korekcji zaburzeń zgryzu.
Popularne u wielu osób zgrzytanie zębami (bruksizm) reprezentuje drugą grupę – parafunkcje zwarciowe. W tym przypadku dochodzi do kontaktu między zębami. Bruksizm to najczęstsza i niestety najszkodliwsza parafunkcja zwarciowa. Występuje ona łącznie z innymi parafunkcjami, co zwiększa ich szkodliwy wpływ na rozwój i funkcjonowanie narządu żucia, zaburzając czynność mięśni oraz doprowadzając do zmian w stawach skroniowo−żuchwowych. Leczenie parafunkcji zwarciowych polega na stosowaniu ćwiczeń mających na celu rozluźnienie mięśni, uspokojenie osoby oraz ewentualnej korekcji powstałych wad zgryzu.
Na sam koniec zostawiliśmy przedwczesną utratę zębów mlecznych i stałych. Przedwczesna utrata pojedynczych zębów mlecznych powoduje przemieszczanie się pozostałych, oraz zaburzenia kolejności i miejsca wyrzynania się zębów stałych. Rozległe braki zębowe są z kolei przyczyną wykształcenia poważnych nieprawidłowości zgryzu. Gdy przedwczesne usunięcie zęba mlecznego lub stałego jest jednak nieuniknione zapraszamy na konsultację do naszego gabinetu. W trakcie wizyty postaramy się zaproponować działanie zmierzające ku zmniejszeniu migracji zębów i ich następstw.